10 คำถามยอดฮิตเกี่ยวกับการตั้งท้องในสุนัข
- ถ้าอยากให้สุนัขตั้งท้องควรเตรียมตัวแม่สุนัขอย่างไร
- สุนัขตั้งท้องนานกี่วัน
- ตั้งท้องแล้วจะต้องให้อาหารอะไร
- สุนัขตั้งท้องอาบน้ำ และออกกำลังกายได้มั๊ย
- สุนัขตั้งท้องสามารถฉีดวัคซีน ถ่ายพยาธิ ป้องกันพยาธิหัวใจได้มั๊ย
- จะรู้ได้ยังไงว่าสุนัขท้อง
- จะรู้ได้อย่างไรว่ามีลูกกี่ตัว
- จะรู้ได้อย่างไรว่าถึงกำหนดคลอดเมื่อไหร่
- จะรู้ได้อย่างไรว่าสุนัขจะคลอดยากหรือไม่
- เมื่อไหร่ควรจะพาเค้ามาให้คุณหมอช่วยคลอด
เมื่อแม่สุนัขเข้าสู่ช่วงท้ายของการตั้งท้องแล้วล่ะก็ สำหรับคุณเจ้าของแล้ว คงอดกังวลไม่ได้ว่าแม่สุนัขจะคลอดเองได้หรือไม่ จึงเป็นที่มาของคำถามฮิตคำถามนี้ว่า “จะรู้ได้อย่างไรว่าสุนัขจะคลอดยากหรือไม่” วันนี้หมอจะมาเล่ารายละเอียดในส่วนนี้ให้ฟังครับ
ก่อนอื่น ต้องรู้ก่อนครับว่า คลอดยาก เกิดได้จากหลายสาเหตุครับ ดังนี้
สาเหตุจากลูก
- สายพันธุ์ปกติ ท่าการคลอด ลูกสุนัขที่ดีที่สุด คือ เหมือนลูกพุ่งกระโจนออกมาจากช่องคลอดแม่ (ให้นึกภาพคนกระโดดลงน้ำครับ ใช่เลยท่านี้) ดังนั้น การคลอดที่ลูกสุนัขอยู่ในท่าที่ผิดไป เช่น เอาก้นออกก่อน หรือ นอนหงายออก ก็เป็นสาเหตุของการคลอดยากได้ครับ แต่ทั้งนี้ ลูกสุนัขที่เอาหัวออกก็สามารถคลอดยากได้ จากท่าทางเช่น แขนขา ไม่ได้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม เป็นต้นครับ
- ลูกสุนัขที่ เสียชีวิตในท้อง จากที่กระบวนการคลอดปกติลูกสุนัขจะเป็นตัวกระตุ้นหลัก ทั้งส่งสารเคมีสำคัญไปบอกแม่ให้คลอดได้แล้ว หรือจากการเคลื่อนไหวของลูกในช่องเชิงกราน จะเป็นตัวกระตุ้นอย่างดีให้แม่สุนัขเบ่งคลอดออกมาได้ การที่ลูกเสียชิวิตจึงขาดตัวกระตุ้นการคลอดไปนั่นเอง
สาเหตุจากแม่
- มดลูกบีบตัวได้ไม่ดี อาจจากปัญหาสุขภาพได้ หรือการได้รับสารอาหารที่ไม่สมบูรณ์ครบถ้วน ก็เป็นเหตุสำคัญของปัญหานี้ได้ครับ
- มี การอักเสบ ติดเชื้อในมดลูก พบได้ในช่วงท้ายของการตั้งท้อง ที่ปากมดลูกมักจะเปิด ทำให้อาจมีการติดเชื้อย้อนกลับเข้าไปในมดลูกได้นั่นเอง
- จาก ช่องเชิงกรานมีขนาดเล็ก เป็นเป็นได้ตั้งแต่เกิด ที่อาจเกิดจากลักษณะเฉพาะตัว เชิงกรานที่เจริญไม่เต็มที่ หรือเกิดตามมาภายหลังจากอุบัติเหตุ เช่น เคยมีเชิงกรานหัก ทำให้ช่องเชิงกรานแคบลงได้ครับ
- ความ ผิดปกติของปากมดลูก หรือช่องคลอด เช่น อาจพบว่ามีการตีบแคบ จากการผิดรูปร่าง หรือมีเนื้องอกขวางทางอยู่ เป็นต้น
- สารหล่อลื่นออกมาในปริมาณน้อยไป ไม่เพียงพอ ทำให้ลูกเคลื่อนตัวผ่านช่องเชิงกรานได้ยากขึ้น
มดลูกบิด บดลูกแตก การยึดติดของมดลูกกับอวัยวะอื่น เป็นต้น
ปัจจัยโน้มนำที่ทำให้คลอดยาก ได้แก่ อายุแม่สุนัข, สุนัขพันธุ์หน้าสั้นทั้งหลาย, โรคอ้วน, การย้ายที่ทางก่อนคลอด, เคยมีประวัติการคลอดยากมาก่อน เป็นต้น หากสุนัขของคุณเจ้าของตกอยู่ในหัวข้อนี้ คงต้องเฝ้าระวังมากเป็นพิเศษนะครับ
ทีนี้ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสุนัขจะคลอดยากรึเปล่า
จากที่หมอนเล่าให้ฟังช่วงต้น จะเห็นได้ว่า มีสาเหตุมากมายเลยที่ทำให้สุนัขคลอดยาก ต้องบอกว่า สิ่งที่คุณเจ้าของสามารถทำได้ ก็คือ พามาตรวจสุขภาพเป็นระยะ เช่นเดียวกับการฝากครรภ์ในคนนั่นเอง
การมาตรวจสุขภาพ คุณหมอจะมีการซักประวัติต่างๆ ตรวจสุขภาพทั่วไป ตรวจเลือด และหากแม่สุนัขแข็งแรงปกติดี คุณเจ้าของก็สบายใจไปได้บางส่วน จากส่วนนึงของสาเหตุการคลอดยากมาจากปัญหาสุขภาพนั่นเอง
ทีนี้ การตรวจอื่นๆ ที่คุณหมอจะแนะนำให้ทำเพิ่มเติมก็คือ ที่ช่วงท้ายๆ ของการตั้งท้องหรือก่อนคลอด การ X-ray เป็นเครื่องมือสำคัญส่วนหนึ่งที่ช่วยบอกได้ ถึงขนาดตัวลูก เมื่อเทียบกับเชิงกราน ความผิดปกติของเชิงกรานมีมั๊ย?
แต่หากมาทำช่วงใกล้คลอด จะทราบว่าลูกอยู่ในท่าทางอย่างไร? ขวางมั๊ย? เคลื่อนมาอยู่ในตำแหน่งเหมาะสมหรือไม่? เป็นต้น หากคุณเจ้าของเป็นผู้นึง ที่มักจะมาว่าที่คุณแม่ ไปตรวจสุขภาพเป็นประจำ อาจเคยมีคำถามว่าจะมีลูกกี่ตัวกันน้า… และได้พาไป X-ray เช็คจำนวนลูกกับคุณหมอไปแล้ว หากถามว่าการ X-ray ครั้งนั้นบอกอะไรได้มั๊ย? หมอตอบว่า ดูได้บ้างครับ ขึ้นอยู่กับช่วงถ่ายนั้น อยู่ในระยะของการตั้งท้องนั่นเอง เนื่องจาก X-ray สามารถเห็นโครงกระดูกลูกได้ตั้งแต่อายุการตั้งท้องตั้งแต่ 45 วันขึ้นไป แต่แม่สุนัขตั้งท้องนาน 58-62 วันโดยเฉลี่ย ดังนั้น หากมาถ่าย X-ray ในช่วงวันที่ 45 และพบว่า ลูกอาจมีขนาดตัวที่เล็กอยู่ ดูแล้วเหมือนจะคลอดได้ แต่อีก 2 สัปดาห์ผ่านไป ลูกอาจมีขนาดใหญ่ขึ้นมาก ทำให้การ X-ray ครั้งก่อนอาจยังสรุปอะไรไม่ได้ แต่หากพบว่าลูกมีขนาดใหญ่กว่าเชิงกรานตั้งแต่ตอนนี้แล้วล่ะก็ ก็พอจะบอกได้เลยครับว่ามีโอกาสคลอดยากนั่นเอง…
สรุปก็คือ หากมาตรวจก่อนวันเวลาคลอดแล้ว บอกไม่ได้แน่ชัดนั่นเองครับ รู้เพียงแนวโน้มเท่านั้น เว้นแต่จะพบว่า เชิงกรานผิดปกติ ลูกตัวใหญ่มากทั้งที่ยังไม่ถึงวันคลอด เป็นต้น ส่วนใหญ่การคลอดยาก จะรู้ได้ในระหว่างกระบวนการคลอดซะมากกว่าครับ จากประสบการณ์ของหมอเองแล้ว การมาตรวจก่อนวันเวลาคลอด สัตว์ที่ดูเหมือนจะคลอดยาก ในหลายๆ กรณี ก็คลอดเองได้นะครับ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุของการคลอดยากนั่นเอง ดังนั้น การตัดสินใจของเจ้าของในการเลือกที่จะทำอย่างไรกับแม่สุนัขจึงเป็นส่วนสำคัญต่อการจัดการต่อไปครับ
คำแนะนำของหมอ ก็คือ ให้หมั่นพาแม่สุนัขมาตรวจสุขภาพเป็นระยะ โดยส่วนตัวหมอแนะนำให้ตรวจสุขภาพในช่วงหลังจาก 45 วันของการตั้งท้องไปแล้ว ซึ่งหมอจะพิจารณาจากประวัติต่างๆ ว่าสัตว์ตัวนี้ มีปัจจัยโน้มนำของการคลอดยากมั๊ย ตรวจสุขภาพ ตรวจเลือด ว่ามีปัญหาสุขภาพ การติดเชื้อหรือไม่ การถ่าย X-ray ว่ามีปัญหาของเชิงกราน ขนาดตัวลูกมั๊ยให้ทำช่วงใกล้คลอดน่าจะดีกว่าครับ ที่เหลือคงต้องเฝ้าระวัง และพาแม่สุนัขมาพบคุณหมอในช่วงเวลาที่เหมาะสมน่าจะดีกับแม่ และลูกสุนัขที่สุดครับ
สำหรับช่วงเวลาที่เหมาะสมในการพามาหาคุณหมอ จะอยู่ในคำถามสุดท้ายในหัวข้อ “เมื่อไหร่ควรจะพามาทำให้คุณหมอช่วยคลอด” ติดตามอ่านต่อได้นะครับ ^^
