ภาวะตาแห้ง (DRY EYE : Keratoconjunctivitis sicca)
ภาวะเยื่อตาขาวอักเสบจากภาวะตาแห้ง
ในภาวะปกติ น้ำตาจะทำหน้าที่หล่อลื่นกระจกตา นำสารอาหารและอ๊อกซิเจนมาเลี้ยงและแลกของเสียออก หากเกิดความผิดปกติขึ้น จะทำให้เกิดความเสียหายต่อกระจกตาได้คะ
สาเหตุ :
- มักเกิดจากการที่ต่อมน้ำตามีการผลิตน้ำตาได้น้อยกว่าปกติ โดยอาจเกิดจาก
- ความผิดปกติโดยกำเนิดของต่อมน้ำตา
- การเกิดภาวะภูมิคุ้มกันร่างกายทำงานผิดปกติ
- ภาวะที่เกิดจากความเสื่อมของต่อมน้ำตาตามอายุ
- ภาวะที่ต่อมผลิตน้ำตามีการอักเสบเรื้อรัง
- ภาวะที่เกิดจากความเสียหายของเส้นประสาทที่มาควบคุมการทำงานของต่อมน้ำตา
- ภาวะการติดเชื้อของกระจกตา เช่น โรคไข้หัดจากเชื้อไวรัส
- อาจเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางตัว
- หรือภาวะที่พบได้หลังจากการผ่าตัดหนังตาที่สามออก
สามารถพบได้ทุกพันธุ์แต่สายพันธุ์ที่สามารถพบได้บ่อย คือ Cocker Spaniels, Shih Tzus, Lhasa Apsos, Bulldogs, Schnauzers, และ Terriers
อาการที่มักพบได้ :
ขี้ตาเยอะ เกรอะกรัง ตาแดง กระจกตาขุ่นขึ้น มีเม็ดสีหรือแผลเป็นที่กระจกตา หรืออาจมีความรุนแรงจนทำให้ตาบอดได้
ชนิดของภาวะตาแห้ง :
- ปัญหาที่เกิดจากน้ำตา ที่ผลิตน้อยลงกว่าปกติ ซึ่งมักพบว่าเป็นปัญหาที่เกิดต่อมน้ำตา โดยส่วนใหญ่แล้วมักจะเกิดจากภาวะภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติของร่างกายมีผลต่อต่อมน้ำตา
- ปัญหาจากคุณภาพของน้ำตาที่ลดลง
- ปัญหาจากการกระจายตัวของน้ำตา ซึ่งมักพบปัญหาในสุนัขพันธุ์หน้าสั้นที่มักจะมีปัญหาจากการเปิดกว้างของหนังตาที่มากเกินไป
การตรวจ :
- ตรวจจากอาการ ตรวจการตรวจการตอบสนองของระบบประสาทของตา ร่วมกับการวัดน้ำตาด้วยแผ่นตรวจวัดน้ำตา Shirmer Tear Test : STT ในสุนัขปกติน้ำตาที่วัดได้ใน 1 นาทีจะไม่น้อยกว่า 15 mm. ส่วนในแมวจะไม่น้อยกว่า 10-15 mm.
Picture 1-2 : แสดงการวัดน้ำตา Schirmer Tear Test (STT) - ใช้ สีย้อม (Fluorescein) เพื่อเป็นการตรวจเพื่อประเมินคุณภาพของน้ำตา
Picture 3 : ภาพแสดงการย้อมสี Fluorescein เพื่อดูแผลที่กระจกตา
Picture 4 : ภาพแสดงแผลที่กระจกตาจะติดสี Fluorescein เป็นสีเขียว
การรักษา :
- หาสาเหตุที่แท้จริงและทำการแก้ไขหากเป็นสาเหตุที่สามารถแก้ไขได้
- ใช้น้ำตาเทียม ยาคุมการติดเชื้อ และอาจร่วมกับยากระตุ้นการผลิตน้ำตา โดยการตอบสนองจะไม่เท่ากันจะขึ้นกับการตอบสนองของน้องหมาเองด้วย โดยในน้องหมาบางตัวอาจต้องทำการหยอดยากระตุ้นไปตลอดชีวิต
- ในบางรายที่การให้ยาในการรักษาแล้วไม่ดีขึ้น อาจพิจารณาใช้การผ่าตัดแก้ไข
Picture 5-7 : แสดงลักษณะภายนอกของตาที่เป็น Dry Eye ก่อนรักษา
Picture 8-9 : ภาพแสดงตาของสุนัขหลังจากรักษา ตาขาวบริเวณหัวตา เม็ดสีลดลงอย่างชัดเจน และแสงไฟตรวจตาเริ่มส่องผ่านได้มากขึ้น บ่งบอกถึงปริมาณเม็ดสีที่ลดลง